Bộ đội tên lửa lực lượng chủ công đánh thắng B52 trên bầu trời Hà Nội
Ngày đăng:26-12-2022
Phát huy truyền thống Quân đội nhân dân Việt Nam sau 10 thành lập ( 1944-1954) đã làm lên chiến thắng “Điện Biên chấn động địa cầu”; phát triển truyền thống đó, tên lửa phòng không sau 7 năm thành lập (1965- 1972) cũng đã làm lên chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” oai hùng. Chiến thắng 12 ngày đêm cuối tháng chạp năm 1972 đánh thắng máy bay B52 của không quân Mỹ trên bầu trời Hà Nội là sự kiện lịch sử vĩ đại, kỳ tích vô song, thể hiện lòng dũng cảm, ý chí quật cường của quân và dân ta, trong đó bộ đội tên lửa là lực lượng chủ công, góp phần rất quan trọng lập lên chiến công này.
Ảnh: Bộ đội tên lửa Phòng Không sẵn sàng chiến đấu đánh B52 ( ảnh tư liệu).
Ngay từ đầu năm 1965, trước yêu cầu khẩn chương chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của không quân Mỹ, Đảng và Nhà nước ta đã chủ động chỉ đạo xây dựng lực lượng phòng không hiện đại. Được sự giúp đỡ cuả Đảng và Nhà nước, nhân dân và quân đội Liên Xô, Bộ Quốc phòng nước ta đã ký quyết định thành lập một loạt các đơn vị tên lửa phòng không-Loại Sam II. Theo quyết định của Bộ Quốc phòng, 10 trung đoàn tên lửa phòng không của quân đội ta lần lượt ra đời. Năm 1965 thành lập 7 trung đoàn, năm 1966 thành lập 3 trung đoàn, năm 1967 Binh chủng tên lửa được thành lập. Trong 10 trung đoàn tên lửa phòng không, có 5 trung đoàn được thành lập tại núi rừng xã Canh Nậu, huyện Yên Thế tỉnh Bắc Giang; tiếp theo là Binh chủng tên lửa được thành lập. Các trung đoàn tên lửa và Binh chủng tên lửa ra đời đã tạo ra sức mạnh mới to lớn của quân đội ta. Một binh chủng hiện đại, lực lượng nòng cốt trong chiến đấu đánh thắng các cuộc chiến tranh phá hoại của không quân Mỹ trên miền Bắc nước ta. Đặc biệt là cuộc chiến đấu 12 ngày đên cuối tháng chạp năm 1972 đánh thắng B52 trên bầu trời Hà Nội.
Bị thất bại nặng nề trong chiến tranh ở Việt Nam cả về quân sự, chính trị và ngoại giao, với âm mưu gây sức ép buộc ta phải nối lại cuộc đám phán ở Paris, chấp nhận ký bản Hiệp định theo các điều khoản có lợi cho Mỹ. Đế quốc Mỹ đã mở cuộc tập kích chiến lược đường không đánh phá nhằm huỷ diệt tiềm lực kinh tế, quốc phòng của Miền Bắc, hạn chế việc chi viện cho cách mạng Miền Nam, làm giảm thế và lực của ta, đe doạ phong trào đấu tranh của nhân dân thế giới. Tổng thống Mỹ, Ních-Xơn đã điên cuồng huy động các loại máy bay hiện đại nhất, trong đó có át chủ bài “con quái vật của bầu trời” là máy bay chiến lược B52 và máy bay F111 cánh cụp, cánh xoè đánh phá ác liệt Miền bắc mà trọng điểm là thủ đô Hà Nội. Trong 12 ngày đên chúng đã sử dụng gần 700 lần chiếc B52 và hàng nghìn lần chiếc máy bay các loại. Ngay đêm đầu tiên, đêm 18/12/1972 Mỹ đã huy động 90 lần chiếc B52 và 127 lần chiếc máy bay tiêm kích, tiến hành 3 đợt ném bom xuống thủ đô Hà Nội. Đêm 19/12 chúng sử dụng 87 lần chiếc B52 và hơn 2000 lần chiếc máy bay tiên kích; đêm 20/12 sử dụng 93 lần chiếc B52 và hơn 100 lần chiếc máy bay các loại. Dã man nhất là đên 26/12 sau một đên nghỉ Noel Mỹ đã huy động 120 lần chiếc máy bay B52, trên 200 lần chiếc máy bay chiến thuật hộ tống và máy bay tiên kích đánh phá Hà Nội và nhiều khu vực khác. Khu phố Khâm Thiên nơi có mật độ dân số đông nhất Hà nội, đêm hôm đó đã bị bom B52 tàn phá nặng nề; 200 ngôi nhà, trường học, bệnh xá bị phá sập, 287 người chết, 290 người bị thương có gia đình cả 6 người đều bị chết. Ngoài ra, B52 còn ném bom dải thảm xuống hơn 100 điểm khác trong thành phố làm hơn một nghìn người bị thương vong. Trong 12 ngày đêm Mỹ đã ném xuống Hà Nội - Hải phòng và một số nơi trên Miền Bắc nước ta hơn 100 nghìn tấn bom đạn. Riêng Hà nội, 441 lần chiếc B52 cùng hàng nghìn máy bay các loại đã ném hơn 10 nghìn tấn bom (tương đương 2 quả bom nguyên tử mà Mỹ đã ném xuống Hi-Rô-si-Ma và Na-ga-sa-ki của Nhật Bản). Ních-Xơn muốn biến Hà Nội thành Hi-Rô-Xi-Ma và Na-ga-sa-ki không cần bom nguyên tử. Chúng đã huỷ diệt nhiều khu phố, làng mạc, phá huỷ 5.480 ngôi nhà, 100 nhà máy, xí nghiệp, bệnh viện, trường học, giết hại 2.368 dân thường, làm bị thương 1.355 người khác.
Với khí thế tiến công, quyết lập chiến công để trả thù cho đồng bào ta bị B52 Mỹ giết hại. Bộ đội tên lửa phòng không đã cùng các lực lượng vũ trang, quân dân Hà Nội và quân, dân các địa phương đã chiến đấu dũng cảm, sáng tạo, kiên cường, đánh trả mãnh liệt không quân Mỹ. Mở đầu trận đánh thắng B52 trong 12 ngày đêm là trận đánh lúc 20 giờ 13 phút ngày 18/12 của tiểu đoàn 59, trung đoàn tên lửa 261, tại trận địa Uy Nỗ, Hà Nội, đã phóng 2 quả tên lửa bắn rơi tại chỗ 1 chiếc máy bay B52, máy bay rơi chỉ cách trận địa có 10km. Ngay đêm đầu tiên của chiến dịch tên lửa ta đã bắn rơi 2 chiếc B52. Một khí thế thi đua bắn rơi B52 đã đẩy lên mạnh mẽ trong các đơn vị tên lửa. Tiếp theo các ngày đêm của chiến dịch, đêm nào bộ đội tên lửa phòng không cũng đánh thắng bắn rơi B52. Đêm nào Hà Nội cũng hừng hực lửa thiêu cháy quân thù. Đỉnh cao là chỉ trong một đêm 26/12, tên lửa đã bắn rơi 8 chiếc B52. Đêm ngày 27/12, bắn rơi 5 chiếc B52; đặc biệt là tại trận địa Đại Chu, Yên Phong, Bắc Ninh, trận đánh cuả tiểu đoàn 72, trung đoàn 285, do tiểu đoàn trưởng Phạm Văn Chăt chỉ huy cùng kip chiến đấu, trong đó sĩ quan điều khiển trận đánh là Nguyễn Văn Dựng quê xã Ngọc Thiện, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang đã bắn cháy chiếc B52d rơi xuống Hồ Hữu Tiệp, Ngọc Hà giữa lòng Hà Nội, nơi đây mãi mãi là tấm bia chôn vùi uy danh không lực Hoa Kỳ. Trận đánh kết thúc chiến dịch 12 ngày đêm là trận đánh đêm ngày 29/12 của tiểu đoàn tên lửa 79 tại trận địa Yên Nghĩa, Hà Tây bắn rơi 2 máy bay Mỹ trong đó có 1 chiếc B52 và 1 máy bay F4. Chiến dịch 12 ngày đêm cuối tháng chạp 1972, “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” toàn thắng.
Cùng với Hà Nội và một số địa phương, trong 12 ngày đêm Bắc Giang cũng là vùng trọng điểm đánh phá của máy bay B52. Ngay đêm đầu tiên 18/12, đã có nhiều lần chiếc B52 ném bom xuống khu vực ga Kép, phố Kép, sân bay Kép huyện Lạng Giang. Đêm 21/12 chúng tiếp tục ném bom dải thảm xuống địa bàn Kép, thị xã Bắc Giang. Đặc biệt là đêm 24/12 địch đã sử dụng đến 33 lần chiếc B52 cùng nhiều máy bay các loại đánh phá ác liệt tuyến đường 1 Bắc; trong đó khu vực Kép, Sen Hồ và thị xã Bắc Giang bị ném bom dải thảm có tính hủy diệt. Trong 12 ngày đêm, đêm nào cũng có B52 quần đảo trên bầu trời Bắc Giang, chúng bắn phá gây bao tổn thất nặng nề cho nhân dân địa phương. Góp lửa cùng Hà Nội, các đơn vị tên lửa, pháo cao xạ , không quân trên địa bản tỉnh Bắc Giang đã cùng nhân dân địa phương hợp đồng chiến đấu dũng cảm, kiên cường đồng loạt đánh trả mãnh liệt máy bay địch, góp phần cùng Hà Nội thiêu cháy quân thù. Là địa phương không chỉ trực tiếp tham gia chiến đấu và chiến đấu giỏi, Bắc Giang còn là nơi bắt sống giặc lái nhiều nhất. Trong 2 cuộc chống chiến tranh phá hoại của không quân Mỹ, quân dân Bắc Giang đã bắn rơi 162 máy bay; bắt sống 123/575 giặc lái Mỹ bị bắt trên miền Bắc, trong đó chiến dịch 12 ngày đêm bắt sống 12 tên. Chiến công của quân và nhân dân các dân tộc tỉnh Bắc Giang đã góp phần tích cực cùng các lực lượng vũ trang, cùng quân dân các địa phương, cùng quân dân Hà Nội làm lên kỳ tích “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” oai hùng.
Chiến dịch ngày đêm “Điện Biên phủ trên không” quân và dân ta đã bắn rơi 81 chiếc máy bay các loại, trong đó có 34 chiếc B52 (16 chiếc rơi tại chỗ, 5 máy bay cánh cụp cánh xoè và 42 chiếc máy bay chiến thuật khác. Trong 34 chiếc B52 bị bắn rơi thì tên lửa phòng không đã lập công xuất sắc bắn rơi 29 chiếc, pháo cao xạ 100 bắn rơi 3 chiếc và không quân bắn rơi 2 chiếc. Các đơn vị tên lửa bắn rơi nhiều máy bay B52 trong 12 ngày đêm đó là: Trung đoàn 261 bắn rơi 12 chiếc, trung đoàn 257 bắn rơi 11 chiếc; các trung đoàn 238, 285 mỗi trung đoàn bắn rơi 2 chiếc và các trung đoàn 267, 274 mỗi trung đoàn bắn rơi 1 chiếc. 3 chiếc B52 do pháo cao xạ bắn rơi là: trung đoàn 256, pháo cao xạ 100 bắn rơi 2 chiếc và Trung đoàn 252 pháo cao xạ 57 bắn rơi 1 chiếc. 2 chiếc B52 do không quân bắn rơi đó là: Phạn Tuân bắn rơi 1 chiếc và Vũ Xuân Thiều bắn rơi 1 chiếc. Tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, bộ đội tên lửa đã bắn rơi 800 máy bay các loại của không quân Mỹ. 10 Trung đoàn, 11 Tiểu đoàn và 17 cán bộ, chiến sĩ tên lửa phòng không được Đảng, Nhà nước tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân.
Với tinh thần quyết tâm, dám đánh, biết đánh thắng kẻ thù có vũ khí hiện đại quy mô lớn. Chiến thắng 12 ngày đêm đã thể hiện đậm nét sự thông minh, sáng tạo, lòng dũng cảm, kiên cường của quân, dân ta; của bộ đội tên lửa phòng không. Chiến thắng 12 ngày đêm trên bầu trời Hà Nội đã buộc Đế quốc Mỹ phải kí hiệp định Paris chấm dứt chiến tranh, lập lại hoà bình ở Việt Nam, tạo ra bước ngoặt lịch sử cho cách mạng giải phóng dân tộc tiến lên giành thắng lợi hoàn toàn, giải phóng Miền Nam thống nhất tổ quốc. Sự kiện chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên phủ trên không” có sự đóng góp rất quan trọng của Bộ đội tên lửa phòng không, đến nay đã 50 năm vẫn còn có tính thời sự nóng hổi và ý nghĩa lịch sử, ý nghĩa thời đại sâu sắc. Mãi mãi là trang sử vàng trong truyền thống hào hùng chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam.