Việc xây dựng quy tắc ứng xử trong công đồng được các cấp ủy, chính quyền và nhà trường được thực hiện bài bản, đồng bộ; đến nay, 100% các khu, tổ dân phố, thôn trong tỉnh có hương ước, quy ước; có 99,3% các trường học xây dựng và triển khai bộ quy tắc ứng xử văn hóa cho học sinh, sinh viên và duy trì các tổ tư vấn cho học sinh, sinh viên về văn hóa ứng xử, kỹ năng sống. Phong trào toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại được duy trì, đẩy mạnh; phong trào TDTT quần chúng luôn duy trì 35% tỷ lệ người luyện tập; số gia đình thể thao đạt 55.500 hộ, số Hội, CLB thể thao là 2.670; hằng năm, tỉnh tổ chức 25-30 giải thể thao cấp tỉnh, 7-10 giải thể thao phong trào; các huyện, thành phố, sở, ngành tổ chức trên 170 giải thể thao; xã, phường, thị trấn tổ chức gần 2.000 giải thể thao, thu hút hàng vạn người tham gia.

Nhiều chương trình, hội thảo, đề án được các sở, ban, ngành triển khai thực hiện nhằm thúc đẩy phát triển văn hóa, nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân. Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tổ chức thực hiện chuyên đề tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận “Các quan niệm xã hội hiện nay về “Chân, Thiện, Mỹ”, về “Đức và Tài”; tổ chức Hội thảo “Xây dựng môi trường văn hóa, trọng tâm là xây dựng văn hóa gia đình tạo nền tảng để xây dựng nhân cách con người Bắc Giang phát triển toàn diện”; UBND tỉnh triển khai Đề án tổng thể phát triển thể lực, tầm vóc người Việt Nam giai đoạn 2011-2030 tỉnh Bắc Giang; Đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên và nhi đồng giai đoạn 2015-2020”; triển khai 22 đề tài cấp nhà nước, 61 đề tài, dự án cấp tỉnh trên lĩnh vực văn hóa-xã hội...  

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” ngày càng được mở rộng, đi vào chiều sâu, chất lượng các danh hiệu văn hóa được nâng lên. Năm 2016, có 1.739/2.494 làng, bản, tổ dân phố văn hóa; 1.792/2.151 cơ quan, đơn vị đạt chuẩn văn hóa, đến năm 2019 có 1.772/2.193 làng, bản, tổ dân phố văn hóa; 1.706/2.046 cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa. Nhiều mô hình mới hình thành, phát triển, như: “Làng văn hóa điển hình”, “Làng văn hóa xanh - sạch - đẹp”, “Làng văn hóa không có ô nhiễm môi trường”, “Làng văn hóa thực hiện tốt nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, không có tệ nạn xã hội, bạo lực gia đình”, “Làng văn hóa nông thôn mới”… Nhiều nét đẹp văn hóa được khôi phục, phát huy như hát Soong Hao, dân ca quan họ, ca trù, hát văn, nghi thức hầu đồng, lễ hội truyền thống... Các công trình văn hóa tiêu biểu được đầu tư xây dựng, trùng tu, bảo tồn, như: Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể dục-thể thao tỉnh, Khu di tích lịch sử chiến thắng Xương Giang, Khu du lịch tâm linh- sinh thái Tây Yên Tử, Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt những điểm khởi nghĩa Yên Thế...  

Hoạt động sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật được quan tâm và đạt nhiều kết quả. Văn học, nghệ thuật của tỉnh đã khẳng định vai trò, vị trí trong đời sống tinh thần của nhân dân. Trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 1.000 câu lạc bộ về văn học, nghệ thuật ở nhiều loại hình khác nhau, là nơi truyền dạy và bảo tồn các giá trị văn hóa tinh thần của nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Trong những năm qua, nhiều tác phẩm đạt giải thưởng văn học- nghệ thuật toàn quốc và khu vực. Phong trào sáng tác văn học, nghệ thuật về chủ đề học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với xây dựng nông thôn mới thu hút đông đảo văn nghệ sỹ tham gia. Đã tuyển chọn, biên tập, xuất bản 02 cuốn sách “Bác Hồ sống mãi” và “Nông thôn ngày mới”; duy trì Quỹ Tài trợ sáng tạo Văn học Nghệ thuật nhằm hỗ trợ cho tác giả trong sáng tác, in ấn, phát hành tác phẩm. 

Trong những năm tới, để tiếp tục phát huy những kết quả to lớn, tích cực trong việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người Bắc Giang với nền tảng tinh thần phong phú, tốt đẹp, các cấp ủy đảng, đoàn thể, chính quyền cần quan tâm đẩy mạnh quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, sáng tạo, hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam, trọng tâm là Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI), các mục tiêu, giải pháp phát triển văn hóa, con người tỉnh Bắc Giang trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII, XIX. Không ngừng nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với các hoạt động văn hóa; tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục ý thức gìn giữ, bảo tồn, phát huy các di sản văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Chú trọng xây dựng văn hóa trong Đảng, trong các cơ quan thuộc hệ thống chính trị, gắn với thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) và Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đẩy mạnh phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, phong trào xây dựng nông thôn mới, thực hiện nếp sống văn minh đô thị; nâng cao chất lượng các danh hiệu văn hóa hàng năm. Tăng cường giáo dục đạo đức, nhân cách, lối sống, kỹ năng sống, kiến thức pháp luật, ý thức trách nhiệm công dân, nhất là thế hệ trẻ. Quan tâm đầu tư cơ sở vật chất các thiết chế văn hóa; mở rộng giao lưu, hợp tác trong nước và quốc tế trên lĩnh vực văn hóa, giáo dục, nhằm tiếp thu những tinh hoa văn hóa của nhân loại, góp phần xây dựng văn hóa, con người Bắc Giang phát triển toàn diện, có đời sống văn hóa tinh thần phong phú, tốt đẹp, hướng tới Chân, Thiện, Mỹ./.

                                                         Đỗ Sơn